Leestip: Ayako - Een meisje om van te houden

Na Boeddha, M/W en Ode aan Kirihito is er nu het vierde graphic novel-project van Osamu Tezuka: Ayako, een literair meesterwerk in stripvorm.

Een familieroman van epische proporties – Ayako opent enkele jaren na de afloop van de Tweede Wereldoorlog, en de verhaallijn strekt zich uit over bijna een kwart eeuw. Gaandeweg levert Tezuka impliciet commentaar op de nasleep en de gevolgen van WO II voor Japan. Met zwarte humor als relativerend element presenteert de ‘peetvader van de manga’ zich hier als de Japanse Émile Zola. Centraal in de verhaallijn staat de aartsconservatieve familie Tenge, met aan het hoofd de chagrijnige patriarch Sakuemon. Dagelijks ergert hij zich aan de teloorgang van de traditionele Japanse normen en waarden, het Amerikaanse gezag, en vooral aan de hervormingen die onder druk van het Amerikaanse bestuur worden doorgevoerd. Zo moet deze herenboer met lede ogen toezien hoe door de herverkaveling van het agrarische landschap het ‘koninkrijkje’ van de familie Tenge ontmantelt wordt. Als een van zijn zonen levend en wel terugkeert uit krijgsgevangenschap, in plaats van zijn leven te hebben gegeven voor keizer en vaderland, is deze schande een van de spreekwoordelijke druppels die de emmer van zijn emoties doet overlopen. Tot overmaat van ramp ontdekt hij dat een tweede zoon actief is in de ondergrondse communistische beweging die door de Amerikaanse overheid wordt beschouwd als een vijfde colonne. Sakuemon vindt alleen troost bij zijn kleindochter Ayako, zijn oogappel, die echter ook door een aantal mannelijke familieleden seksueel wordt misbruikt. Uit angst voor onthulling van dit incestschandaal besluit een familielid Ayako op te sluiten in een kelder, waar ze het grootste deel van haar tienerjaren doorbrengt. Eenmaal uit de kelder blijkt ze in geen enkele opzicht opgewassen tegen de dagelijkse werkelijkheid. Gecentreerd rond Ayako’s verblijf in de kelder volgt Tezuka de handelingen van de verschillende Tenges, en vertelt een verhaal van manipulaties, intriges, doodslag en politieke verwikkelingen; een Zolaanse puzzel die voor de meeste Tenges dramatisch eindigt. Maar Ayako overleeft alles en iedereen. Hoe? Waarom? Lees en geniet! En huiver!